Helal ne demektir?
Helâl: Dinimizin yapılmasını uygun gördüğü, izin verdiği, onun kurallarına aykırı olmayan, dince yasaklanmamış olan iş ve davranışlardır Temiz olan yiyecekler, çalışarak elde edilen kazanç helal işlerdir Allah Kur’an’da şöyle buyurur: “Ey insanlar! Yeryüzündeki şeylerin helal ve temiz olanlarından yiyin”(Bakara 168)
Dinin yapılmasını yasakladığı iş ve davranışlara haram denir Örneğin; Anne ve babaya karşı gelmek, başkasınınmalına zarar vermek, başkalarıyla alay etmek, sözünden dönmek, dedikodu yapmak, söz taşımak gibi söz ve davranışlar dinimizce haramdır.
İki türlü haram vardır:
1-”Haram li-aynihî” (Bizzat haram): Haram kılınma hikmeti olan kötülük, zarar, kirlilik ve pislik kendi özünde bulunan ve kendisinden hiç ayrılmayan maddelerdir. Meselâ, içki ve domuz etinin özündeki zararlar, haram kılınmasına müreccih olmuştur. Fakat hakiki sebep yine ‘nehy-i İlâhî’dir (Allah’ın yasaklamasıdır).
2-”Haram li-gayrihî” (Dolaylı olarak haram): Haram kılınma hikmeti kendisinde bulunmayan, hâricî ve dıştan bir sebeple, elde etme ve kazanma şekline göre haram kılınmış olan maddelerdir. Meselâ elma aslında helâl kılınmışken; çalınıp yenildiğinde, kul hakkını ihlâl hikmetinden dolayı haram olur. Kazanç, içinde alın teri ve hak ediş olmadığında haramdır.
Allah-u teala bizler için peygamberleri aracılığı ile bazı buyruklar bildirmiştir Bu buyruklardan bazılarının yapılmasını emretmiş, bazılarını ise yasaklamıştır Yapılmasını istediği şeyler iyi, güzel, doğrudur Bizim için hepsi yararlıdır Yapılmamasını istediği şeyler de kötü ve çirkindir Hem bizim için, hem de çevremize zararlıdır Bu nedenle haram davranışlardan mutlaka kaçınmamız gerekir.
Sevap: Yapılan iyi bir iş karşısında Allah tarafından verileceğine inanılan ödüle denir Dinimize göre yaptığımız her güzel davranışın bir karşılığı vardır Allah’ın hoşnutluğunu kazanmak için yapılan her güzel iş sevaptır Allah’a ibadet etmek, ders çalışmak, arkadaşlarımızla iyi geçinmek, insanlara yararlı işler yapmak, anne, baba ve öğretmenlerimizi saygı duymak sevaptı.
Bunlar iyi, güzel, faydalı, Allah’ın rızasını kazanmaya sebep olacak ve Allah katında değer ifade eden davranışlardır.
Günah; Dince suç sayılan iş ve davranışlara denir Dinimize göre yaptığımız her kötü davranışın bir karşılığı vardır Dinimizin yapılmasını yasakladığı şeylerin yapılması durumunda günah işlenmiş olur Yalan söylemek, iftira etmek, hırsızlık yapmak, dedikodu yapmak anne ve babaya saygısızlık, dinimizce günah sayılan davranışlardandır.
Bunlar kötü, çirkin, zararlı, Allah’ın hoşnut olmadığı ve Allah katında değer ifade etmeyen davranışlardır Bu nedenle bu davranışlardan mutlaka kaçınmamız gerekir.
Dinî bakımdan suç sayılan bir iş yapıldığında günaha girdi denir
