Yemek esnasında sükut edilmesi mekruhtur.Yemek yerken salih zatların menkıbeleri anlatılmalı,güzel bir şekilde konuşulmalıdır.

 

Hele misafirlerin yanında ev sahibinin fazla suskun olması hiç uygun değildir.Ev sahibi misafirlerin yanından ayrılmamalı,onların yanında hizmetçisine darılmamalı ve misafirlerine bizzat hizmet etmek güzelliğini de esirgememelidir.Yemek arasında misafirlerine israr etmeksizin “buyurunuz”demeyi de unutmamalıdır.Bu bir müstehaptır.

 

Allah Rasûlü(s.a.v),kapıların çalınmasına kadar her türlü teklifte üç kere ile yetinilmesini emretmiş,kendisi de gerekli gördüğü zaman emir ve sözlerini ancak üç kere tekrarlamıştır.

 

**Ev sahibi kendilerine ziyafet verdiği kişiler ile beraber,onlara ağırlık verecek kimseleri bulundurmamalıdır.Misafirler de ev sahibinin rızası olup olmadığını bilmedikçe,başkalarını ziyafete beraberlerinde getirmemelidirler.Ve ziyafetten sonra da ev sahibinden müsaade istemedikçe ve “Allah’a ısmarladık”veya”Allah’a emanet olunuz”gibi bir duada bulunmadan çıkıp gitmemelidirler.

 

**Yemeğe başlarken Besmele’yi sofra başında bulunanların işitebilecekleri bir şekilde okumalıdır.Bu bir telkin etme,bir hatırlatma demektir.Fakat yemek sonunda işitilecek bir ses ile “Elhamdülillah”denilmesi uygun değildir.Ancak sofrada bulunanların hepsi de yemeklerini bitirmişlerse o zaman denilebilir.

 

**Yemeğe başlarken Besmele çekmek unutulursa, hatırlandığı zaman “Bismillâhi fî evvelihî ve âhirihî”denilir.

 

**Bir insan için kuvvetini arttırmak amacıyla doyuncaya kadar yiyip içmek mübahtır.Bundan fazla yiyip içmek ise haramdır.Bunun ölçüsü mideyi bozacağına kuvvetli zan oluşturacak miktardır.Bununla beraber,misafirlerine riayet için veya ertesi gün tutacağı oruca kuvvetli bulunmak için biraz fazla yiyip içmekte sakınca yoktur.

 

**Yemekten önce ve sonra eller yıkanmalıdır.

 

Rasûlullah(s.a.v)buyurdu ki:”Yemeğin bereketi ondan önce ve sonra elleri yıkamaktır.”

 

**Yemek sağ elle yenmelidir.Rasûlullah(s.a.v) Efendimiz,yemekte bu edebe uyulmasını sıkça tenbih ederdi.(Şeytanın sol eliyle yiyip içtiği de hadislerde bildirilmektedir.)

 

**İlim,salahat veya yaşı sebebiyle saygın durumda olan kimseden önce yemeğe başlamamak edeptendir.

 

**Diğerleri de ona uymak zorunda kalacaklarsa,yemeği çabuk bırakmamak,daha fazla yemek istemiyorsa bile yermiş gibi oyalanmak  edeptendir.Başkalarının doymasını sağlamak için biraz fazla yemekte de beis yoktur.Özellikle yemek sahibi bu edebi gözetmelidir.

 

**Yemek yiyen kişinin ağzına bakmamak lazımdır.Çünkü bu bazılarını utandırır,bazılarını da kızdırır.

 

**Yemek birkaç çeşitse  ev sahibinin en lezzetli ve makbul olanını önce getirmesi edeptendir.Çünkü bu sonraya bırakılırsa,daha önce doymuş olanlar,onu da yeseler fazla yemiş olurlar,yemeseler onda gözleri kalır.Mevcut bütün yemek çeşitlerini birlikte takdim etmek en iyisidir.Önceki müslümanlar da böyle yaparlardı.Bu yapılmadığı takdirde,yemek listesini başta açıklamakta yarar vardır.

 

**En üstün yemek et ve etli yemeklerdir.

 

**Misafiri kapıya kadar uğurlamak edeptendir.

 

**Çarşıda ve açık yerde yemek yemek mürüvvetsizliktir.Aynı yemeği bulamayan veya tamamen aç olan kimseler için,yemek yiyenlerin manzarası bir fitne ve işkencedir.

 

 

**Yemek ve ziyafet vermekte olduğu gibi,yemeğe ve ziyafete icabet etmekte de maksat ve niyet,nefis ve mideye hizmet olmamalı,Allahu Teâla’nın hoşnutluğunu kazanmak ve O’nun rasûlüne uymak olmalıdır.Çünkü birinci halde bu işler basit dünya işleri iken,ikinci halde ahirete yönelik salih amellerdir.Niyet adetleri ibadete çevirir.Ancak haram işlerde niyet geçersizdir.Bu sebeple,örneğin misafirini memnun etmek niyetiyle onlara içki içirmek,kişiyi günaha girmekten kurtarmaz.Niyet ibadeti de adete çevirebilir.Örneğin orucu perhiz niyetiyle tutmak,namazı spor niyetiyle kılmak,bu ibadetleri sevabı olmayan adetler haline getirir.

 

**Şöyle denilmiştir:”O kimsenin davetine icabet et ki,onun yanında senin kendi rızkını yediğini düşünür ve kendisini bu rızkın ulaşmasında sadece bir aracı olarak görür.”

 

**Peygamberimiz Hz.Muhammed Mustafa(s.a.v) Efendimizin Yemek Duası:

 

Yanınızda oruçlular yemek yesin,yemeğinizden iyiler yesin,üzerinize melekler dua etsin.

 

(AMİN,AMİN,AMİN…)

 

Kaynaklar:

 

İhyâ’u Ulûmid’dîn

 

Miftâhu’r-Rüşd

 

Gönül incileri

 

Büyük İslam İlmihali