40 Kadının ve Karnavas Dokumasının Söyleyecek Çok Sözü Var

Şimdi sizlere bir dokuma hikayesi ve bu dokumanın nasıl keşfedildiğini, nasıl gün yüzüne çıkarıldığını, motiflerinin ve renklerinin gücünün dokumada nasıl dile geldiğini anlatmak istiyorum. 

Tarihte birçok medeniyete ev sahipliği yapmış Erzurum, Anadolu, Kafkaslar ve Orta Asya arasında adeta kültür köprüsü olmuş. Bu sebeple de birçok alanda kültür mirası eser ve değerler

günümüze kadar ulaşmış. Erzurum’un Olur ilçesi Ormanağzı (Karnavas) Mahallesi’nde dokunan Karnavas Bezi de Orta Asya Türk motiflerini yansıtan en önemli ürünlerden biri.

Osmanlı Devleti’nin son 200 yıllık döneminde ortaya çıktığı kabul edilen bölgenin en önemli geçim kaynaklarından olan Karnavas Bezi, genelde kadınların dış örtü

bezi ve özellikle de başörtüsü olarak kullanıldığı bir tür pamuklu dokumadır. 

Karnavas Bezi’nde kullanılan Orta Asya kökenli motiflerin her birinin bir anlamı ve duası var. Örneğin su yolu denilen motif vardır çünkü su hayattır.

Koç Boynuzu motifi kullanılır Orta Asya esintisini hissettirir size. Göz motifi nazar boncuğu gibidir, nazara karşı korusun diye. Daha bunlar gibi birçok motif daha bulunuyor.

Bu dokumayı eskide yaşayan yöredeki gelinler çeyizlerinde dokumak zorundaymış fakat gel gelelim son zamanlarda artık bu dokuma unutulmaya yüz tutmuş ve

sadece büyüklerin hatıra olarak sakladığını görüyoruz. Köydeki bu dokumayı bilen bir elin beş parmağını geçmediği için Olur Kaymakamı İlker Bey,

Halk Eğitim bünyesinde bir Karnavas Bezi atölyesi açıyor. Burada İŞKUR aracılığıyla 40 kadınımız istihdam ediliyor ve böylelikle bu 40 kadın hem bir meslek

öğreniyorlar hem de kültür taşıyıcısı olarak bu geleneği gelecek nesillere aktarmaya başlamış oluyorlar. 70 yaşındaki Sündüz Teyze bu koca bir çınar gibi

genç kadınlara bu dokumayı öğretmeye başladı. 

Olur Kadın Kooperatifi’nin kurulmasında emeği olan Olur İlçe Milli Eğitim Müdürümüz Halil İbrahim Güney’de bu ürünün tanıtılmasına önemli katkılarda bulundu.

Ben de görevim gereği Olur ilçemize gittiğimde bu atölyeyi ziyaret ettim. Erzurum’un başka dokuması olması beni çok heyecanlandırdı. İnsanların da dikkatini

çekmiş olmalı ki paylaştığım videolar yüz binlerce görüntüleme aldı.

TRT radyosundan Karnavas Bezi’ni anlatılmam istendi. Bu yüzden de bu dokumanın gün yüzüne çıkması için ne yapabilirim derken bir gün

Erzurum’daki bütün kadın kooperatifleri ile bir toplantımız oldu. Ve kadınlarla istişare ederken kadınlarımızın desteğe ihtiyaçlarını gördüm.

İşte tam da o anda Erzurum ziyareti sırasında tanıştığımız Sefamerve Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Metin Okur’u aramak aklıma geldi,

o da sağ olsun kardeşi ve Sefamerve’nin kurucu ortağı olan Oya Okur Erciyeş’e yönlendirdi.