Yusuf b.Esbâd’a tevazunun en son sınırlarından soruldu.O şöyle cevap verdi:
-“Evden çıkıp da karşılaştığın herkesi kendinden daha hayırlı görmendir.”
Tevazu halkta güzeldir fakat zenginlerde daha güzeldir.
Tevazu,alçakgönüllülük kanatlarını indirmek,çevresine yumuşak davranmaktır.Hakk’a karşı huşu ile boynu bükük bulunmak,söyleneni kabul etmektir.
Rasûlullah(s.a.v)Efendimizin Bazı Hadis-i Şerifleri:
**Tevazuun ilk şartı,rastladığın herkese selam vermek,selam verenin selamına mukabele etmek,meclisin en aşağısına razı olmak ve övülmekten,iyiliklerinin sayılıp dökülmesinden hoşlanmamaktır.
**Kim Allah için tevazu gösterirse,Allah onun derecesini yükseltir.
**Allahu Teâla Hazretleri(c.c)bana:”Mütevazi olun,öyle ki kimse kimseye zülmetmesin,kimse kimseye karşı böbürlenmesin.”diye vahyetti.
**Kim Allahu Teâla Hazretlerinin rızası için bir derece tevazu gösterir(alçakgönüllü olursa),Allah onu bu sebeple bir derece yükseltir.Kim de Allah’a bir derece kibirde bulunursa,Allah da onu bu sebeple bir derece alçaltır,böylece onu esfel-i safilîne(aşağıların aşağısına)atar.
**Bir kimse muktedir olduğu halde tevazu maksadıyla(Allah için)(kıymetli)elbise giymeyi terk ederse,Allah(c.c) kıyamet günü onu mahlukatın başları üstüne çağırır ve dilediği iman elbisesini giymekte onu muhayyer bırakır.
Abdülkadir Geylani Hazretleri(k.s) de şöyle buyuruyor:
Tevazu sahibi kişi halktan kime rastlasa mutlaka onu fazilet itibarıyla kendisinden üstün görür ve şöyle der:
-Büyük bir ihtimalle o,Allah katında benden hayırlı olacağı gibi derecesi de benden yüksektir.
Eğer bir küçüğe rastlarsa şöyle der:
-Bu henüz küçüktür,Allah’a asi gelmemiştir.Ama ben asi gelmişim.Bu bakımdan şüphesiz o benden hayırlıdır.
Kendisinden yaşlı birisine rastladığı zaman şöyle der:
-Allah’a ibadet etmeye o,benden daha önce başlamıştır.Bunun için benden hayırlıdır.
Eğer ilim sahibi birine rastlarsa şöyle demelidir:
-Bana verilmeyen ona verilmiş.Benim nail olamadığıma o kavuşmuş.Benim bilmediğimi o bilmektedir,bildiği ile de amel etmektedir.
-Eğer cahil birine rastlarsa şöyle demelidir:
-Bu kişi Allah’a asi gelmişse bilmeden gelmiştir.Halbuki ben bilerek geliyorum.Sonucun nasıl olacağını bilemem.Son nefesini o nasıl verecek ben nasıl vereceğim belli değil.
Eğer bir kafire rastlarsa şöyle demelidir:
-Bilemem,belki de Müslüman olarak son nefesini verir.Böylece son nefesini hayırlı amelle kapatır.Ama benim son nefesimi nasıl vereceğimi bilemem.Belki de küfre girerim,son nefesim şerli amelle kapanır.
Tevazu sebebiyle kul,salihler derecesine ulaşır..
Tevazu, ibadet ehli zatların bir nişanıdır.
Kaynaklar:
Günyet’üt-Tâlibin
Miftâhu’r-Rüşd